विना-अनुदानित शिक्षकांचा संघर्षयोद्धा : खंडेराव जगदाळे सर
शिक्षक दिनाला सलाम!
५ सप्टेंबर, शिक्षक दिन! हा दिवस आहे आपल्या गुरुजनांचा सन्मान करण्याचा, त्यांच्याप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा. पण या दिवसाला खरा अर्थ देणारं व्यक्तिमत्त्व म्हणजे खंडेराव जगदाळे! महाराष्ट्रातील शिक्षक आणि शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांसाठी आपलं आयुष्य झोकून देणारा हा खरा संघर्षयोद्धा आहे.
खंडेराव जगदाळे सरांचा प्रेरणादायी प्रवास
खंडेराव जगदाळे यांचा लढा हा फक्त त्यांचा स्वतःचा नाही, तर संपूर्ण शिक्षक समाजाच्या हक्कांसाठी आणि सन्मानासाठी दिलेला लढा आहे. गरिबीतून सुरू झालेला हा प्रवास आज एक प्रेरणादायी कहाणी बनला आहे. विनाअनुदानित शाळांमधील शिक्षक आणि शिक्षकेतर कर्मचारी एकेकाळी खूप उपेक्षित होते. कमी पगार, नोकरीची अनिश्चितता आणि सामाजिक प्रतिष्ठेचा अभाव यामुळे त्यांची कुटुंबं हलाखीत जगत होती. पण खंडेराव सरांनी या अन्यायाविरुद्ध आवाज उठवला. त्यांनी मोर्चे, आंदोलनं, उपोषणं आणि सत्याग्रह यांच्या माध्यमातून शासनाला जागं केलं. तब्बल अडीचशेपेक्षा जास्त आंदोलनं, हजारो किलोमीटर पायी चाललेले मोर्चे, तुरुंगवास आणि लाठीमार सहन करूनही ते कधीच मागे हटले नाहीत.
संघर्षाचे अविस्मरणीय प्रसंग
- संभाजीनगर येथील आंदोलनात १४ दिवसांचा तुरुंगवास.
- वडिलांच्या निधनानंतर दुसऱ्याच दिवशी मोर्चाचं नेतृत्व.
- शासनाच्या उपेक्षेला तोंड देत अविरत जनजागृती.
या सगळ्या प्रसंगांनी खंडेराव सरांची संघर्षशील वृत्ती दाखवून दिली. त्यांच्या नेतृत्वामुळे असंघटित शिक्षक एकत्र आले आणि सामूहिक लढ्याचं सामर्थ्य शिक्षकांमध्ये निर्माण झालं.
शिक्षकांचे हक्क आणि मागण्या
खंडेराव सरांनी ठामपणे काही मागण्या मांडल्या:
- जुनी पेन्शन योजना सर्वांना लागू व्हावी.
- समान कामाला समान वेतन मिळावं.
- शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांच्या भरतीवरील निर्बंध हटवावेत.
- सेवानिवृत्तीनंतर शिक्षक-शिक्षकेतरांना सन्मानाने जगता यावं.
याशिवाय, संस्थाचालक, रात्रशाळा, अभियांत्रिकी, वैद्यकीय आणि तांत्रिक शिक्षण क्षेत्रातील शिक्षकांचे प्रश्नही त्यांनी तितक्याच ताकदीने मांडले. या मागण्या फक्त घोषणा नाहीत, तर त्यांच्या संघर्षातून निर्माण झालेला एक ठोस मागणीनामा आहे.
खंडेराव जगदाळे सरांचा अनवाणी प्रतिज्ञा : एक अनोखा संकल्प
खंडेराव जगदाळे
सर यांचा सर्वात प्रेरणादायी अध्याय म्हणजे त्यांची ‘अनवाणी प्रतिज्ञा’. त्यांनी ठरवलं, “जोवर शिक्षकांना १०० टक्के वेतन अनुदान मिळत नाही, तोवर मी चप्पल घालणार नाही!” गेल्या दहा वर्षांपासून ते हे वचन अक्षरशः पाळत आहेत. उन्हात, पावसाच्या चिखलात, थंडीच्या कडाक्यातही ते अनवाणी चालले. विधानसभेपासून विधानपरिषदेपर्यंत त्यांच्या या निष्ठेला सर्वांनी दाद दिली. असा शब्द पाळणारा नेता खरंच दुर्मिळ आहे!
७५ हजार कर्मचाऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य
खंडेराव जगदाळे सरांच्या चिकाटीमुळे आज ७५ हजारांहून अधिक शिक्षक आणि शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांना आर्थिक स्थैर्य मिळालं आहे. त्यांच्या लढ्यामुळे अनेक कुटुंबांना आधार मिळाला.
आता खंडेराव जगदाळे सर नव्या आव्हानासाठी सज्ज आहेत. २०२६ मध्ये पुणे शिक्षक मतदारसंघातून ते विधान परिषदेच्या निवडणुकीत उभे राहणार आहेत. आंदोलक नेते म्हणून शिक्षकांचे प्रश्न सोडवणारे खंडेराव आता हे प्रश्न थेट विधान परिषदेत मांडण्यासाठी तयार आहेत.
प्रेरणादायी जीवनगाथा
खंडेराव जगदाळे यांचं जीवन म्हणजे संघर्षाचा जिवंत दस्तऐवज आहे. अनवाणी पायांनी सहन केलेलं उन्ह, आंदोलनातील लाठीमार, तुरुंगवासाच्या यातना, उपोषणातील वेदना… या सगळ्याला त्यांनी कणखरपणे तोंड दिलं. पण त्यांच्या चेहऱ्यावर कधीच हार मानल्याची छाया दिसली नाही. प्रत्येक प्रसंगाने त्यांना आणखी मजबूत केलं.
शिक्षक दिनाचा खरा अर्थ
शिक्षक दिनाला आपण गुरुजनांना वंदन करतो. पण शिक्षकांच्या हक्कांसाठी आयुष्य अर्पण करणाऱ्या या लढवय्या योध्यालाही सलाम केला पाहिजे. कारण खंडेराव सर म्हणतात, “शिक्षकांचा सन्मान हीच शिक्षणाची खरी ताकद आहे!” त्यांचं कार्य महाराष्ट्राच्या शैक्षणिक इतिहासात सुवर्णाक्षरांनी लिहिलं जाईल. भावी पिढ्यांसाठी त्यांचा हा लढा नेहमीच प्रेरणादायी ठरेल.
सर्व शिक्षक बंधू-भगिनींना शिक्षक दिनाच्या हार्दिक शुभेच्छा!
- विनायक सपाटे (इचलकरंजी)
READ ALSO-
शिलाई मशीन योजना महाराष्ट्र | मोफत सिलाई मशीन मिळवा
धर्माबादमध्ये शेतकऱ्यांची भीक मागून सरकारविरुद्ध जोरदार आंदोलन!
UDISE 2025 भारताच्या शिक्षण क्षेत्राने गाठला ऐतिहासिक टप्पा; शिक्षण क्षेत्राला नवी दिशा |
